امام علی(ع):روزگاری است که ساز و برگ شیطان تقویت‏ شده است

نهج‌البلاغه اثری از سید رضی از شاعران و فقیهان قرن چهارم ه.ق است. این عالم بزرگوار سخنان امام علی(ع) را در سه بخش خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها دسته‌بندی کرده است. این کتاب شریف از آنجا که با انگیزه ادبی و بلاغی جمع‌آوری شده است، دارای دسته‌بندی موضوعی و یا بر اساس سیر زمانی مشخصی نیست، اما در هر صورت در بر گیرنده عالی‌ترین مضامین معرفتی و اخلاقی است. خود سید رضی در این باره می‌گوید: «آن را نهج البلاغه نامیدم؛ زیرا درهای بلاغت را به روی کسی که بخواهد در آن نظر کند، می‌گشاید و طالبان آن را بدان فرا می‌خواند... در اثنای آن بسی سخنان شیوا و شگفت‌انگیز در توحید وعدل و منزه ساختن باریتعالی از شباهت به آفریدگان آمده است؛ در سلک عباراتی که تشنه‌کامان را سیراب کند و بیماران را شفا بخشد و هر شک و شبهه‌ای را از دل بزداید.»

سراسر این کتاب شریف دربرگیرنده معارفی ناب و آموزه‌های اخلاقی و رفتاری در بُعد فردی و اجتماعی است. هشدار از دشمنی شیطان،‌ دعوت به ارزش‌های الهی،‌ توجه به قبر و قیامت،‌ لزوم پرهیز از اشرافی‌گری مسئولان،‌ پرهیز از خصلت‌های ناپسند، سخنانی درباره توحید، تقوا، اوصاف متقین، مؤمنین، منافقین و ... از مهم‌ترین کلیدواژه‌های فرمایشات امیر مؤمنان(ع) در نهج‌البلاغه است. 

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در فرمایشات حضرت در نهج‌البلاغه وجود دارد، روش برخورد با دنیا و هشدار نسبت به زینت‌ها و فریب‌های دنیاست. امیرالمؤمنین(ع) در یکی از سخنرانی‌های خویش در این باره به نکات پندآمیزی اشاره فرمودند که در ادامه صوت آن را گوش فرامی‌دهید. 

«بندگان خدا! شما و آنچه از این دنیا آرزومندید، مهمانانی هستید که مدتی معین برای شما قرار داده شد، بدهکارانی هستید که مهلت کوتاهی در پرداخت آن دارید و اعمال شما همگی حفظ می‏شود، چه بسیارند تلاشگرانی که به جایی نرسیدند و زحمتکشانی که زیان دیدند. در روزگاری هستید که خوبی در آن پشت کرده و می‌‏گذرد، و بدی رویگردان‏ شده، پیش می‌‏تازد، و طمع شیطان در هلاکت مردم بیشتر می‏‌شود. 

هم ‏اکنون روزگاری است که ساز و برگ شیطان تقویت‏ شده، نیرنگ و فریبش همگانی گشته و به دست آوردن شکار برای او آسان است. به هر سو می‌‏خواهی نگاه کن! آیا جز فقیری می‏‌بینی که با فقر دست و پنجه نرم می‌‏کند؟ یا ثروتمندی که نعمت خدا را کفران کرده و با بخل ورزیدن در ادای حقوق الهی، ثروت فراوانی گرد آورده است؟ یا سرکشی که گوش او از شنیدن پند و اندرزها کر است؟

کجایند خوبان و صالحان شما؟ کجایند آزادمردان و سخاوتمندان شما؟ کجایند پرهیزگاران در کسب و کار؟ کجایند پاکیزگان در راه و رسم مسلمانی؟ آیا جز این است که همگی رخت بستند و رفتند؟ و از این جهان پست و گذران و تیره‏‌کننده عیش و شادمانی گذشتند؟ مگر نه این ا ست که شما وارث آنها بر جای آنان تکیه زدید و در میان چیزهایی بی‏‌ارزش قرار دارید که لب‌های انسان به نکوهش آن می‏‌جنبد؟ تا قدر آنها را کوچک شمرده و برای همیشه یادشان فراموش شود. پس در این نگرانی‌ها باید گفت: «إنّا لِلّه و إنّا إلیهِ راجِعون».

فساد آشکار شد، نه کسی باقی مانده که کار زشت را دگرگون کند و یا از نافرمانی و معصیت باز دارد، شما با چنین وضعی می‏خواهید در خانه قدس الهی و جوار رحمت پروردگاری قرار گیرید؟ و عزیزترین دوستانش باشید؟ هرگز! خدا را نسبت به بهشت جاویدانش نمی‌‏توان فریفت، و جز با عبادت، رضایت او را نمی‏‌توان به دست آورد، نفرین بر آنان که امر به معروف می‏کنند و خود ترک می‏نمایند، و نهی از منکر دارند و خود مرتکب آن می‏‌شوند.»

---

منبع: تسنیم